بدخشان درون قاب تصویر - afghanpaper.com

نظرات بینندگان:

>>>   ماشاالله، نام وکلای خرم اباد کشور عزیز ما چقدر زیباست. نام وکلای خرم اباد بـه امـید روزی کـه هر کدام ما با مصؤنیت و آرامـی خاطر درون هر جای وطن خود سفر کرده بتوانیم و از طبیعت زیبای آن لذت ببریم.
افغانستان مانند مادرم دوستت دارم. نام وکلای خرم اباد خداوند ترا از گزند دشمنان بـه امان نگهدارد.

>>>   ماشاء الله بدخشان مرکز تمدن آباد باد.

>>>   بدخشان سرزمـین شاهان وامـیران است
لاجورد بدخشان درمجسمـه های داشور مصر ،
بدخشان سرمـین شاعران وادیبان پاکدل ، بدخشان سرزمـین مردمان نیک سرشت وروشندل بدخشان تاج سرزمـین افغانستان ،
در مارس ۱۸۹۵ بـه موجب توافقاتی کـه مـیان بریتانیـا و روسیـه درون لندن صورت گرفت، بدخشان مـیان افغانستان و امارت بخارا تقسیم شد و بر پایـه این توافق بدخشان کوهستانی تابع بخارا باقی ماند و سرزمـین‌های جنوبی مسیر آمودریـا بـه افغانستان (ولایت بدخشان) پیوست.

در سال ۱۸۹۶ یک بخش از این منطقه تحت نام «بدخشان» با مرکزیت شـهر «خاروغ» بـه روسیـه تعلق گرفت و بخش دوم با مرکزیت شـهر «فیض‌آباد» بـه امارت «افغانستان» پیوست. روسیـه و انگلیس «آمودریـا» را بـه عنوان مرز طبیعی پذیرفتند. بعد از فروپاشی «اتحاد جماهیر شوروی» ایـالت شمالی بـه عنوان بخشی از کشور تاجیکستان تعیین شد
(ما این مرز راقبول نداریم چون فامـیل هاو یک قوم را ازهم جداکرده )
ر

>>>   منابع تاریخ بدخشان
بدخشان درگذشته نـه چندان دور کشور آزاد ومستقلی بود کـه مناطق شمال شرقی افغانستان کنونی و نواحی ماورای رود پنج یعنی ولایت خودمختار بدخشان کوهی امروزی جمـهوری تاجکیستان رادر بر داشته وتاریخ آن که تا هم اکنون کمتر مورد پژوهش وتحقیق قرار گرفته است. این مساحت کوهستانی و صعب العبور درون موضع تقاطع آسیـای مـیانـه ، نواحی شمال غرب قاره هند ، ترکستان شرقی و ولایـات شمالی افغانستان موقعیت داشته از زمان های خیلی دور مـیان مناطق درونی آسیـای مـیانـه نقطه ا تصال بود. بدخشان با تمایز ازمناطق دیگری آسیـای مرکزی بنا بر علل گوناگون کمتر مورد تهاجم وتخریب مـهاجمان قرار گرفته درون دوره های تاریخی طولانی کشور آزاد ومستقل بوده هست واگرهم گاهی درون چوکات اتحاد دول قوی قرار داشته به منظور مدت خیلی کوتاه وبنام.

چون بدخشان ازنگاه منابع طبیعی و ثروت های زیر زمـینی بس غنی هست واز سوی دیگر درون چهارراهی مسیر مـهاجرت ها وتجارت درون آسیـای مـیانـه قرار داشت ،بنا برآن از قدیم بیش ازهمـه توجه مـهاجمان و فاتحان ،سیـاحان و تاجران ،حجاج وحتی ماجراجویـان را بخود جلب نموده است.

اطلاعات درباره بدخشان بیشتر درون منابع تاریخ نگاری شرق،چون آثار تاریخ نویسان عربی،پارسی وچینی سده های پنجم و ششم پیش از مـیلاد مسیح که تا عصر حاضر بـه مشاهده مـیرسد.پس از دیدار مارکوپولو سیـاح معروف اسپانیـایی از بدخشان شمارزیـادی از سیـاحان ودانشمندان اروپایی بـه این کشور سفر نموده و با دلچسپی ویژه آنرا مورد مطالعه وپژوهش قرار دادند

>>>   ای کشوری عزیزم ای افغانستان زیبا بی شک تو یک تکه از بهشتی و ما چقدر بدختیم کـه تو را رها کرده و دنبال لقمـه ی نان بـه کشورهای بیگانـه سر گردان مـی گردیم بـه قول علامـه اقبال:
لعل ناب اندر بدخشان تو هست
برق سینا درون قهستان تو هست

>>>   این شعر بلند اثریست از یک شاعر معاصر درون باره بدخشان .
بدخشان !
کوکچه ی تو بحر خروشان است
فیض دایمش بر همـه یکسان است
ثروتش خیلی ها فراوان است
چه عجب کـه مفت و رایگان است
این سرزمـین لعل و لاجورد
شاعران را رینت دیوان است
این ها همگی درون بدخشان هست ۱

رشک ختای هست آهوی پامـیر
هنگامـه نامش درون جهان است
این جولانگه مارکوپولو را
شـهره بام دنیـا نشینان است
عقاب تیز چنگال و آزاده را
بر قله های شامـیخ آشیـان است

این ها همگی درون بدخشان هست ۲

جادو چشمان کنار کول شیوه
اسطوره عهد موسی و ثعبان است
خوابگاه مارخوران درون دامن نوشاخ
آرزوی فتح به منظور کوه نوردان است
سیمرغ و ققنوس افسانوی را
پای بند طلسم شـهره درون گمان است
این ها همگی درون بدخشان هست ۳

ابروی مار پیچ و ساعد افسون گران
ید بیضاء و اژدهای مـیدان است
نقش رخش رستم و شبدیز خسرو
در داغگاه، اسپان تکاور نشان است
داغ سیـاه لاله های نوروز
از رقت خون شـهیدان است
این ها همگی درون بدخشان هست ۴

چه پرسی از اقلیم جانفزاء
آرام بخش روح وروان است
بهارش ناخن مـیزند بر رگ گل
برگریزان نشـه زا، ازبرگ رزان است
در گلگشت کهسار عشق آفرینش
دل پای بند مـهر پری رویـان است
این ها همگی درون بدخشان هست ۵

مـیوه های شاذ هر دیـار او
حاتم زمان را زیب دسترخوان است
در جنگل پسته زار با نگاری
پستهء خندان بیرون از گریبان است
بنشستن درون سایـه بید وجوی
درد های کهنـه را همـه درمان است
این ها همگی درون بدخشان هست ۶

خیمـه زنی تموز درون ایش یـا شیوه
با مـی و معشوق عشرت جاویدان است
دانـه های خوش آبشار یخشیر
مانند زمرد پنجشیر پاشان است
در سنگ سنگ رنگ مدنیت آشکار
شمع راه ابریشم ، بهارستان است
این ها همگی درون بدخشان هست ۷

عندلیب و صعوه و سرخاب و سار
مثل این،هزارش درون راغستان است
کبک دری و ماهیـان خالدار
گویی من و سلوی ریخته از آسمان است
مومـیای ناب از صخرهء سنگلیچ
به رنگ مشک از کتم نافه قطران است
این ها همگی درون بدخشان هست ۸

نعره ء فرد عادی اش وقت جهاد
پنداری کـه رستم یـا نریمان است
از برق شمشیر زهر آگینش
عدو که تا به مسکو گریزان است
زنان هم سنگر مرد، هنگام جهاد
هر نازک بدنی آنگه پیل تنان است
این ها همگی درون بدخشان هست ۹

چون براید گرد نبرد از زمـین
آسمان درون زمـین، زمـین برآسمان است
در دفاع از ناموس پاک وطن
با پنجشیر، شمشیر هادر یک جولان است
مـیر یـابیک و شاه محمد ولی خان
در سیـاست مردی ها را نشان است
این ها همگی دربدخشان هست ۱۰

تاریخش پر زغیرت و هنر
در ادب هزارش شاعران است
ناصر خسروآن سخنور، پیرحجت
برگزید بدخشان،خفته درون یمگان است
مخفی آن امـیرزاده پاک سرشت
الگوی سخن درون حلقهء زنان است
این ها همگی درون بدخشان هست ۱۱

گفت رودکی ،او شعر پاسی را پدر
درشتی ریگ آمو چون پرنیـان است
مـهد تاریخ راست با بخارا بستگی
فطرت دین جمع، حتی درون کودکان است
بابلخ و هری وکابل و قندهار
در یک نگین، انگشتر خراسان است
این ها همگی درون بدخشان هست ۱۲

بدخشان ! بودی پهناور از امروز
این حقیقت از عهد امـیران است
لیک کرد استعمار کهن تقسیم تو را
حقیقتی هست که تاریخ را عیـان است
؛ آب اگرصدپاره شد باز باهم آشناست؛
هر صورت هیولا را درون پی روان است
این ها همگی درون بدخشان هست ۱۳

گر بگریم نام از کل شاعران
کاغذکمبود بود، وقت درون نقصان است
معاصران چون فروغ و واصیفی
خاتم سخن را سلیمان است
از بزرگان قدیم صد عالی جناب
نام شان هر بدخشی را ورد زبان است
این ها همگی درون بدخشان هست ۱۴

نبوغ آن نو جوان کهسارش
همچو مروارید درون صدف پنـهان است
دست بی تبعیض گر بشگافد صدف
جلوهء صد گنج دیگر نمایـان است
ناقه ء لیلی را راه بستند بـه منزل
واماندهء اه دل این کاروان است
این ها همگی درون بدخشان هست ۱۵

درک درد عام، مـیراث هر بدخشیست
در سنگ سنگ جرقه از اندیشمندان است
نیست زنگاری جوهرمنشان را بـه دل
از صفا هرکجا آیینـه بندان است
خوش بختی ها حاصل یک رنگی است
شور بختی از دو رنگی مردمان است
این ها همگی دربدخشان هست ۱۶

در بدایت،از رحل خرقهء رسول ص
نور عشق از جبین شـهر فروزان است
جوزون از فیض او شد فیض آباد
این مستند معلوم پیرو جوان است
لیک یغما گری ای زورمند تاریخ
زور وضرب و بردن را درون مظان است
این ها همگی درون بدخشان هست ۱۷

انتقالش ظلم را مـی آرد بـه یـاد
این درد که تا حال درون دل مسلمان است
یفتل باقیست از عروج هیـاطله
بقعه ویران چنگیز ، خمچان است
ظالمـیکه داد مدنیت را بـه باد
گر شود زنده بـه یقین پشیمان است
این ها همگی درون بدخشان هست ۱۸

خوبان بدخشان درون عالم ما
هم طراز حور درون الرحمن است
وصلت مشروعش درون زندگانی
شبی بهتر از صد روز جهان است
نقد جان داده سرنـهی بر ای
اگر کام نگیری سودا درون زیـان است
با نقد جان نتوان ستدن کام دل
بی وفا و عقد خارج از امکان است
این ها همگی درون بدخشان هست ۱۹

کرک و برک ، چکمن وکله شغنان
در سردی دی بهتر از پرنیـان است
گر پرسی وصف خوبان این دیـار
نازک و دلربا و دل ستان است
سیـه چشم ، بلند بالا و عشوه گر
فرشته خوی پر مـهرو مـهربان است
فروغ درون تشریک کار رحمت زاد
این مسمط انشای دو سخندان است

لندن : نام وکلای خرم اباد م . ش . فروغ ۱۳/۱۱.۲۰۱۴
------------------------------

توضیح و معلومات :

۱- کوکچه . دریـای مشـهور ۲- ثروت رایگان .زرشویی و رسوبی دریـا،
استخراج غیر مجاز و بی قانون لاجورد و احجار دیگر بنا بر ضعف دولت ها
و جنگ کـه خاص مورد استفاده زورمندان بوده و است .
۳- مارکوپولو . آهوی قشنگ و زیبا ، تنومند و فریبا با شاخ های مدور و مختلف الشکل کـه به نام سیـاح ایتالوی قرن سیزده مـیلادی تسمـیه و شـهرت
جهانی یـافته .
۴- کول = جهیل ۵- ثعبان . اژدها ۶- مارخور . جمع آن مارخوران : نسلی از آهوان زیبا دارای شاخهای مارپیچی بلند .
۷- نوشاخ : یکی از قله های بلند پامـیر ( بام دنیـا ) بـه ارتفاع ۷۴۹۲ متر
۸- سیمرغ و ققنوس : دو مرغ کـه دیده نـه شده و شـهرت وجود افسانوی شان درون همـه جا هست و درون نشرات و کتاب ها دکر است.
۹- ید بیضاء : بازو و کف روشن و معجزه .
۱۰ - نقش رستم و شبدیز خسرو : اسپ های داستانی شـهنامـه و ادبیـات کهن و شاعران قرون اولیـه هجری قمری .
اا : تکاور - تنومند ۱۲ -داغگاه : نشان و علامـه گذاری اسپ های اصیل
و حیوانات مـهم و محل آن . ۱۳ -رقت : نوروز توام با بارندگی هاست و موسم رویش کـه خون شـهیدان مع ناموس وطن با آب ریخته و رقیق شده .
۱۴ - برگ رزان : برگ انگور کنایـه از مـی و خمار .
۱۵- تموز : تابستان ۱۶- ایش و شیوه : دو پارک تابستانی و ییلاقی مشـهور از جمله پارک های متعدد طبعی با آب و هوای دلکش و گوارا درون موقعیت جدا .
۱۷ - پاشانی زمرد پنجشیر : معنای استفاده نا قانون و هردست را دارد .
یخشیر یـا یخشیره آبشار طبعی درون مجموعه بهارستان .
۱۸ صعوه و سرخاب و سار :پرندگان کوچک و خوش آواز و خوش گل .
۱۹- هزار :کنایـه از بلبل هزار داستان بطور خاص و دیگر مرغان .
۲۰ ـ من و سلوی : مایده آسمانی کـه در قرآن ذکر هست .
۲۱- مصرع دوم بیت اول بند نـهم اشاره بـه شکست تاریخی و خروج اتحاد شوروی متجاوز و به صورت عام همـه تجاوز گران .
۲۲- یمگان : ولسوالی یمگان واحد کوچک اداری .
۲۳ - مصرع دوم بیت سوم بند سیزده تعبیر فلسفی و بار منطقی دارد بنا بر
گزاره های تغییر و استحاله کـه زمان هم دخالت دارد .
۲۴ - بیت سوم بند پانزده تعبیر سیـاسی دارد کـه راه کاروان عدالت طلبی مبارزان جوان را ارتجاع داخلی و منطقه سد کرده و مـی کند .بند ۱۶ هم تعبیر
اجتماعی سیـاسی دارد . ۲۵- مظان : ظن و گمان (مظان اتهام )
۲۶ - خمچان : شـهری درون سابق آباد و مرکز آنوقت .
۲۷- کرک :قماش پشمـی نرم و گرم حریر گونـه / برک : قماش پشمـینـه /
چکمن : جامـه ساخته از پشم بـه رنگ های متنوع / کله :کلاه بافته شده از پشم نرم بـه زبان محلی پکول / کرک درون گویش محل پت /
۲۷ ـ بهارستان : ولسوالی فعلی بهارک و مناطق وسیع تاریخی / شغنان :
واحد اداری ولسوالی / راغستان :در بر گیرنده مناطق وسیع چند از کل منطقه
و اما درین شعر گوینده استعاره مصرحه را درون نظر دارد و کل بدخشان که
همـه اش راغ هست و زیـادش سبز و خرم و چمن و مرغزار کـه واژه راغ درون لغت نامـه همـین معنی را دارد . درون تشکیلات چند سال قبل مناطقی بـه نام راغستان یک واحد اداری اعلام شده / سنگلیچ : علاقه سرحدی هست مربوط بـه ولسوالی زیباک کـه در اصل زیبا هست با تصغیر و زیبا پسندی زیباک شـهرت یـافته
در بدخشان هر چه را ناز مـیدهند و عزیز مـیدارند بـه تصغیر یـاد مـیکنند.

ارایـه کننده ء متن : عطایی قاسم زاده

>>>   واو عالی ، باورم نمـیشـه ایجوری قشنگ ، افغانستان کـه ما این جا مـی بینیم جز مشت خاک ، اشغال ، الاغ و... اما اینقدر زیبایی طبیعت هوای تازه، کوه و دمن سر سبز آه خدای من ، چقدر هوای تمـیز آکسبجن تازه و... خیل خوشعالم .

>>>   حکومت افغانستان حتما از امپریـالزم جهانخوارامریکا بخواهد که تا معادن لیتیم ماراکه از هلمند مـیدزدد اقلا پانزده فیصد پولش رابه مابدهد چون ماهم خیلی مشکل داریم ، قبلا هیلاری کلنتون گفته بود ماصرف ده فیصد چیزی راکه از افغانستان بدست مـی آریم بـه افغانـها مـیدهیم ، حالا کـه استراتژی جدید مـیسازند حتما آن ده فیصد رابه پانزده فیصد بیشتر سازند ، چایگاهیکه نزدیک معدن ساخته اند وطیـارات غول پیکر پائین وبالا مـیشوند آهسته آهسته همـه جهان آگاه شده اند مثلا وکلای هلمند همـین را مـیگویند
ر

>>>   بدخشان ازولایـات سردسیر درشمال شرق افغانستان فرار دارد ، سر زمـین سرشار ازمنابع طبیعی دارای آب فروان هست هرجایش جزابیت خاص خود دارد

>>>   ما بـه هر منطقه قشنگ کشور خود افتیخار مـیکنم
از بدخشان زیبا شروع که تا نمروز مغبول واز عرب که تا شرق وهمچنان از جنوب تاشمال .این منظره زیبا آب پاک درهیچ گوشیـه دنیـا پیدا نمـی نمـیشود.

>>>   شـهرتِ تعدادِ از ولایـاتِ افغانستان درمواردِ خاص :
قندهار ( انار - کوچنـی)
بدخشان ( لـعـل - لاجورد - موملائی -زیره )
زابل ( بادام )
لغمان ( نیشکر )
پروان ( دزدی وراهزنی)
پنجشیر ( زمـــرُد )
نورستان ( چارتراش )
خوست ( دنـــدکی )
ننگرهار ( کینو ومالته )
فاریـاب ( قره قُــــــل )
کـنـر ( جلغوزه و چارتراش )
قــنـــــدز ( بـــرنـــــج )
بادغیس ( پستــه وخربوزه للمـی )
هــــرات ( انگـور و زعـفــران )
سمنگان ( بادام )
هلمند ( تریـاک و چـرس )
با مـیان ( کچالـو و بودا )
ارزگان ( مـــاش )
وردک ( سیب وزردک )
لـوگـر (سنــجـــد وپیـــاز )
فــــــراه ( تـربـــوز )
جوزجان ( گـــاز )
بــغــــلان ( بـرنج .سمنت )

>>>   بـه عطایی قاسم زاده :
فقط یک قسمتش را اعطا مـیکردی کافی بود نـه اینکه چندین صفحه را کاپی وپست !

>>>   هلمند با داشتن تریـاک و حشیش خود افغانستان را بـه جهان معرفی و در، ردیف شماره{ 1 } قرادر داده هست که درون کره زمـین به منظور افغانستان و افغانستانی آبرو وهیثیت نمانده اند خداوند این قوم ...، را هدایت کند.

نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Thu, 24 Jan 2019 02:39:00 +0000